Sự kiện

Kinh nghiệm xử lý tranh chấp kinh doanh thương mại

30/07/2024

Lela Chu

Kinh nghiệm xử lý tranh chấp kinh doanh thương mại

Trong môi trường kinh doanh cạnh tranh khốc liệt hiện nay, hoạt động thương mại luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý, đặc biệt là tranh chấp kinh doanh thương mại. Việc xử lý không hiệu quả các tranh chấp có thể dẫn đến tổn thất về tài chính, uy tín và nguồn lực của doanh nghiệp.

Cùng JNT tìm hiểu chi tiết hơn về vấn đề pháp lý quan trọng này qua bài viết sau.

Tranh chấp kinh doanh thương mại là gì?

Tranh chấp kinh doanh thương mại là một vấn đề phổ biến, phát sinh từ sự bất đồng, mâu thuẫn về quyền lợi và nghĩa vụ giữa các bên tham gia vào các hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa, dịch vụ và các giao dịch thương mại khác.

Có thể bạn sẽ quan tâm: Hướng dẫn giải quyết tranh chấp kinh doanh thương mại từ A – Z

Một số trường hợp tranh chấp trong kinh doanh thương mại phổ biến

Tranh chấp hợp đồng kinh doanh thương mại

Là tranh chấp phát sinh giữa các bên trong quá trình thực hiện hợp đồng kinh doanh thương mại, liên quan đến quyền và nghĩa vụ của mỗi bên. Đây là loại tranh chấp phổ biến nhất trong tranh chấp kinh doanh thương mại.

Tranh chấp hợp đồng thương mại

Tranh chấp hợp đồng thương mại

Nguyên nhân

Vi phạm điều khoản hợp đồng:

Một hoặc nhiều bên không thực hiện đúng hoặc thực hiện không đầy đủ các điều khoản đã thỏa thuận trong hợp đồng. Ví dụ như giao hàng không đúng chất lượng, số lượng, chủng loại, thời hạn; thanh toán không đúng hạn, không đúng phương thức; không thực hiện đúng nghĩa vụ bảo hành, bảo mật thông tin...

Hiểu lầm, diễn giải không thống nhất hợp đồng:

Do hợp đồng được soạn thảo không rõ ràng, minh bạch, dẫn đến các bên có cách hiểu khác nhau về nội dung hợp đồng. Điều này thường xảy ra khi hợp đồng sử dụng ngôn ngữ mơ hồ, thiếu cụ thể hoặc các bên không trao đổi kỹ lưỡng trước khi ký kết.

Thay đổi bất khả kháng ảnh hưởng đến việc thực hiện hợp đồng:

Các sự kiện bất ngờ, không thể lường trước được như thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh...xảy ra khiến cho việc thực hiện hợp đồng trở nên bất khả thi hoặc gây thiệt hại lớn cho một hoặc các bên, buộc các bên tìm kiếm giải pháp giải quyết tranh chấp kinh doanh thương mại.

Tranh chấp sở hữu trí tuệ

Tranh chấp phát sinh từ việc xác lập quyền sở hữu trí tuệ hoặc thực hiện các quyền đối với đối tượng sở hữu trí tuệ. Tranh chấp kinh doanh thương mại này thường liên quan đến việc xác định chủ sở hữu, phạm vi bảo hộ và việc thực thi quyền sở hữu trí tuệ.

Tranh chấp kinh doanh thương mại - Quyền sở hữu trí tuệ

Nguyên nhân

Xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ: Sử dụng, khai thác đối tượng sở hữu trí tuệ của người khác khi chưa được phép hoặc vượt quá phạm vi được phép.

Tranh chấp về quyền sở hữu đối với đối tượng sở hữu trí tuệ: Nhiều bên cùng khẳng định mình là chủ sở hữu hợp pháp của một đối tượng sở hữu trí tuệ.

Lạm dụng quyền sở hữu trí tuệ để cạnh tranh không lành mạnh: Sử dụng quyền sở hữu trí tuệ để ngăn cản, cản trở hoạt động kinh doanh hợp pháp của đối thủ cạnh tranh.

Tranh chấp đầu tư

Mâu thuẫn, bất đồng giữa nhà đầu tư và quốc gia tiếp nhận đầu tư hoặc giữa các nhà đầu tư trong quá trình đầu tư kinh doanh. Tranh chấp kinh doanh thương mại về đầu tư thường liên quan đến việc thực hiện cam kết đầu tư, bảo hộ đầu tư, giải quyết tranh chấp đầu tư.

Tranh chấp đầu tư

Tranh chấp đầu tư

Nguyên nhân

Tranh chấp kinh doanh thương mại về sự thay đổi chính sách, pháp luật ảnh hưởng tiêu cực đến dự án: Quốc gia tiếp nhận đầu tư ban hành chính sách, luật pháp mới gây bất lợi cho hoạt động của dự án đầu tư so với cam kết ban đầu.

Vi phạm cam kết đầu tư, thỏa thuận hợp tác: Một bên vi phạm các cam kết, thỏa thuận đã ký kết trong hợp đồng đầu tư, thỏa thuận hợp tác kinh doanh.

Tranh chấp kinh doanh thương mại về quyền lợi, nghĩa vụ trong dự án: Các bên bất đồng về việc phân chia lợi nhuận, quản lý, điều hành dự án, chuyển nhượng vốn góp...

Quốc hữu hóa, trưng dụng tài sản nhà đầu tư không đúng quy định: Quốc gia tiếp nhận đầu tư quốc hữu hóa, trưng dụng tài sản của nhà đầu tư không đúng quy định pháp luật, không bồi thường hoặc bồi thường không thỏa đáng.

Tranh chấp cạnh tranh không lành mạnh

Tranh chấp cạnh tranh không lành mạnh là mâu thuẫn phát sinh giữa các doanh nghiệp hoạt động trong cùng lĩnh vực kinh doanh do thực hiện các hành vi cạnh tranh không đúng luật, gây thiệt hại cho doanh nghiệp khác hoặc xâm phạm lợi ích của người tiêu dùng.

Cạnh tranh không lành mạnh

Cạnh tranh không lành mạnh

Nguyên nhân

Cạnh tranh giảm giá bất chính: Bán phá giá; bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ dưới giá thành toàn bộ để cạnh tranh.

Giả mạo, gây nhầm lẫn: Sử dụng các dấu hiệu tương tự gây nhầm lẫn với nhãn hiệu, tên thương mại, bao bì, nhãn mác,... của doanh nghiệp khác.

Quảng cáo sai sự thật: Cung cấp thông tin gian dối về sản phẩm, dịch vụ của mình hoặc của doanh nghiệp khác.

Bôi nhọ uy tín: Sử dụng các thông tin sai lệch, vu khống, xúc phạm để làm giảm uy tín của doanh nghiệp khác.

Lôi kéo khách hàng bất chính: Sử dụng các thủ đoạn gian lận, cưỡng ép, dụ dỗ để lôi kéo khách hàng của doanh nghiệp khác.

Các hình thức giải quyết tranh chấp kinh doanh thương mại

Khi xảy ra mâu thuẫn trong kinh doanh, các bên liên quan có thể lựa chọn một trong các hình thức sau để giải quyết tranh chấp kinh doanh thương mại một cách hiệu quả và phù hợp:

Thương lượng giữa các bên có liên quan

Đây là cách thức trực tiếp và linh hoạt nhất, trong đó các bên tranh chấp tự nguyện ngồi lại với nhau, trao đổi thông tin, bày tỏ quan điểm và mong muốn của mình nhằm tìm kiếm giải pháp thỏa đáng cho cả hai bên. Quá trình thương lượng diễn ra dựa trên tinh thần thiện chí, hợp tác, bình đẳng và tôn trọng lợi ích chính đáng của nhau.

Trọng tài thương mại

Hình thức này cho phép các bên tranh chấp kinh doanh thương mại tự nguyện lựa chọn một hoặc một số cá nhân am hiểu pháp luật và lĩnh vực kinh doanh liên quan (gọi là trọng tài viên) để phân xử tranh chấp.

Các trọng tài viên sẽ xem xét hồ sơ, chứng cứ, lắng nghe lập luận của các bên, sau đó đưa ra phán quyết dựa trên thỏa thuận trọng tài đã ký kết trước đó, điều lệ trọng tài và quy định của pháp luật để giải quyết tranh chấp kinh doanh thương mại.

Trọng tài thương mại

Trọng tài thương mại

Khởi kiện tại tòa án

Trong tranh chấp kinh doanh thương mại, trường hợp các bên không thể tự mình tìm ra được tiếng nói chung thông qua thương lượng hoặc trọng tài thì sẽ khởi kiện tại tòa án.

Khi đó, một bên tranh chấp sẽ nộp đơn khởi kiện lên Tòa án có thẩm quyền để yêu cầu cơ quan này xem xét vụ việc, áp dụng các quy định của pháp luật để đưa ra phán quyết cuối cùng, có tính ràng buộc pháp lý đối với tất cả các bên liên quan.

Kinh nghiệm xử lý các tranh chấp kinh doanh thương mại

Trang bị kiến thức vững vàng về luật pháp, các chính sách

Nắm vững Luật Thương mại, Luật Doanh nghiệp, Luật Hợp đồng và các văn bản pháp luật liên quan đến lĩnh vực kinh doanh của bạn.

Thường xuyên cập nhật các văn bản pháp luật mới, chính sách, thông tư hướng dẫn để đảm bảo hoạt động kinh doanh tuân thủ quy định.

Tham gia các khóa đào tạo, hội thảo chuyên ngành để nâng cao kiến thức pháp luật và kỹ năng xử lý tranh chấp.

Kiến thức về luật pháp và chính sách

Kiến thức về luật pháp và chính sách

Đảm bảo hợp đồng chi tiết, rõ ràng

Hợp đồng cần chi tiết, rõ ràng, đầy đủ các nội dung trọng yếu như: đối tượng, quyền và nghĩa vụ, điều khoản thanh toán, phương thức giao hàng, trách nhiệm...

Hạn chế tối đa việc sử dụng các điều khoản chung chung, dễ gây hiểu nhầm hoặc bị lợi dụng để diễn giải theo hướng bất lợi.

Nên tham khảo ý kiến của luật sư chuyên môn để đảm bảo hợp đồng chặt chẽ về mặt pháp lý, tránh rủi ro tranh chấp kinh doanh thương mại.

Tìm hiểu kỹ lưỡng về đối tác

Trước khi ký kết hợp đồng, hãy tìm hiểu kỹ lưỡng về năng lực tài chính, uy tín, kinh nghiệm của đối tác từ nhiều nguồn khác nhau.

Tham khảo thông tin từ website, báo chí, đối tác cũ, cơ quan quản lý nhà nước hoặc các nguồn tin cậy khác.

Yêu cầu đối tác cung cấp đầy đủ giấy tờ pháp lý, hồ sơ năng lực để xác minh thông tin, tránh hợp tác với đối tác thiếu uy tín.

Tìm hiểu về đối tác

Tìm hiểu về đối tác

Lưu trữ các hồ sơ quan trọng

Luôn lưu trữ cẩn thận, đầy đủ các tài liệu liên quan đến hoạt động kinh doanh như: hợp đồng, hóa đơn, chứng từ, email, tin nhắn trao đổi...

Sắp xếp hồ sơ khoa học, dễ tìm kiếm để thuận tiện cho việc tra cứu, đối chiếu khi cần thiết, đặc biệt là khi có tranh chấp xảy ra.

Có thể sử dụng phần mềm quản lý dữ liệu để nâng cao hiệu quả lưu trữ và bảo mật thông tin, đảm bảo an toàn thông tin.

Xây dựng mối quan hệ hợp tác tốt đẹp, tôn trọng lẫn nhau

Luôn thể hiện thái độ tôn trọng, thiện chí, hợp tác trong quá trình hợp tác kinh doanh, tạo dựng mối quan hệ bền vững.

Thường xuyên trao đổi, chia sẻ thông tin, giải đáp thắc mắc của đối tác một cách kịp thời, rõ ràng, minh bạch.

Sẵn sàng lắng nghe, thấu hiểu và tìm kiếm giải pháp cùng có lợi khi phát sinh mâu thuẫn, hướng đến hợp tác lâu dài.

Kết luận

Xử lý tranh chấp kinh doanh thương mại hiệu quả đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và ứng phó phù hợp. Bằng cách trang bị kiến thức pháp luật, soạn thảo hợp đồng chặt chẽ, tìm hiểu kỹ lưỡng đối tác, lưu trữ hồ sơ cẩn thận và xây dựng mối quan hệ hợp tác tốt đẹp, doanh nghiệp có thể giảm thiểu rủi ro và bảo vệ tối ưu quyền lợi của mình.

Với kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực pháp lý kinh doanh, JNT luôn sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp, mang đến giải pháp tối ưu cho mọi vấn đề pháp lý, góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.