IFRS – Chuẩn Mực Báo Cáo Tài Chính Quốc Tế

Trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế, việc áp dụng Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) đã trở thành một phần không thể thiếu trong quy trình lập báo cáo tài chính của doanh nghiệp. 

Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quát về IFRS, từ nguyên tắc cơ bản đến lợi ích thiết thực mà chuẩn mực này mang lại cho các doanh nghiệp áp dụng nó.

Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) là gì?

IFRS (International Financial Reporting Standards) là chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế, được ban hành bởi Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IASB).

Hội đồng ban hành chuẩn mực này để đặt ra các quy tắc chung nhằm đảm bảo báo cáo tài chính có tính thống nhất, minh bạch và có thể so sánh trên toàn thế giới.

Chuẩn mực này bao gồm các nguyên tắc cơ bản về ghi nhận, đo lường, trình bày và công bố các khoản mục trên báo cáo tài chính.

Yêu cầu trình bày báo cáo tài chính gồm: bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, thuyết minh báo cáo tài chính.

Danh sách các Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế

Hiện nay đang có 16 chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế IFRS. Chuẩn mực IFRS 17 được thay thế cho IFRS 4.

• IFRS 1: Áp dụng lần đầu các Chuẩn mực Báo cáo tài chính Quốc tế
• IFRS 2: Phần thưởng dựa trên cổ phiếu
• IFRS 3: Hợp nhất kinh doanh
• IFRS 5: Tài sản dài hạn nắm giữ để bán và hoạt động kinh doanh bị ngừng
• IFRS 8: Báo cáo bộ phận
• IFRS 9: Công cụ tài chính
• IFRS 10: Báo cáo tài chính hợp nhất
• IFRS 11: Thỏa thuận liên doanh
• IFRS 12: Công bố thông tin về các khoản đầu tư vào công ty con, liên doanh, công ty liên kết
• IFRS 13: Đo lường giá trị hợp lý
• IFRS 15: Doanh thu từ hợp đồng với khách hàng
• IFRS 16: Hợp đồng thuê
• IFRS 17: Hợp đồng bảo hiểm

Lộ trình áp dụng Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế ở Việt Nam

Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 345/QĐ-BTC phê duyệt Đề án áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế tại Việt Nam nhằm hướng tới áp dụng IFRS và chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế Việt Nam mới từ sau năm 2025.

Theo đó, lộ trình áp dụng sẽ có 3 giai đoạn.

Giai đoạn chuẩn bị (2020-2021)

Trong giai đoạn này, Bộ Tài chính sẽ:

• Công bố bản dịch IFRS ra tiếng Việt, 
• Đào tạo nguồn nhân lực
• Xây dựng cơ chế tài chính liên quan.
• Xây dựng các hướng dẫn áp dụng IFRS

Giai đoạn 1 (2022 – 2025): Áp dụng tự nguyện

Trong giai đoạn 1, các doanh nghiệp có nhu cầu và đủ nguồn lực sẽ tự nguyện thông báo áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế cho Bộ Tài chính.

Các doanh nghiệp áp dụng IFRS cho báo cáo tài chính hợp nhất hoặc báo cáo tài chính riêng.

Đối với báo cáo tài chính hợp nhất, các doanh nghiệp được tự nguyện áp dụng gồm 4 nhóm doanh nghiệp sau:

1. Công ty mẹ của tập đoàn kinh tế Nhà nước quy mô lớn hoặc có các khoản vay được tài trợ bởi các định chế tài chính quốc tế
2. Công ty mẹ là công ty niêm yết
3. Công ty mẹ là công ty đại chúng quy mô lớn chưa niêm yết 
4. Các công ty mẹ khác

Các doanh nghiệp có 100% vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài là công ty con của công ty mẹ ở nước ngoài có nhu cầu và đủ nguồn lực được tự nguyện áp dụng IFRS để lập báo cáo tài chính riêng.

Giai đoạn 2 (Sau năm 2025): Áp dụng bắt buộc

Đối với báo cáo tài chính hợp nhất, các tổ chức kinh doanh đang triển khai áp dụng IFRS cho hầu hết các doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực và mọi thành phần kinh tế hoạt động tại Việt Nam. Chỉ trừ các doanh nghiệp áp dụng IFRS hoặc chế độ kế toán dành riêng cho doanh nghiệp siêu nhỏ. Bộ Tài chính sẽ thường xuyên rà soát lại VFRS, cập nhật các thay đổi của IFRS để VFRS luôn phù hợp với thông lệ quốc tế ở mức độ cao nhất.

Đối với báo cáo tài chính riêng lẻ, Bộ Tài chính sẽ căn cứ vào kết quả triển khai giai đoạn 1, nhu cầu và khả năng sẵn sàng của doanh nghiệp cùng các quy định pháp luật liên quan để quyết định thời điểm và phương án áp dụng bắt buộc hoặc tự nguyện IFRS cho từng nhóm đối tượng. Điều này nhằm đảm bảo tính khả thi và hiệu quả khi triển khai.

Lợi ích cho việc áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế tại Việt Nam

Việc áp dụng các chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế tại Việt Nam có thể mang lại nhiều lợi ích cho cả doanh nghiệp và nền kinh tế rộng lớn hơn. Dưới đây là một số lợi ích chính:

• Tăng cường khả năng so sánh và tính minh bạch

Minh bạch: IFRS yêu cầu doanh nghiệp cung cấp thông tin tài chính chi tiết và rõ ràng, giúp các bên liên quan có cái nhìn sâu sắc hơn về tình hình tài chính và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.

So sánh: Áp dụng IFRS giúp các báo cáo tài chính của doanh nghiệp Việt Nam có thể so sánh được với các doanh nghiệp khác trên thế giới, làm tăng khả năng đánh giá và so sánh của nhà đầu tư và các bên liên quan khác.

• Cải thiện quản trị doanh nghiệp

IFRS thúc đẩy việc áp dụng các nguyên tắc quản trị doanh nghiệp tốt hơn, qua đó cải thiện quản lý rủi ro và quy trình hoạch định chiến lược của doanh nghiệp.

• Hỗ trợ quá trình hội nhập quốc tế

Việc tuân thủ IFRS giúp các doanh nghiệp Việt Nam dễ dàng hơn trong việc thu hút đầu tư nước ngoài và mở rộng hoạt động kinh doanh ra thị trường quốc tế.

IFRS làm cho việc giao dịch và hợp tác với các đối tác nước ngoài trở nên thuận lợi hơn bởi ngôn ngữ báo cáo tài chính đã được chuẩn hóa.

• Tăng cơ hội thu hút đầu tư

Nhà đầu tư quốc tế thường tìm kiếm sự minh bạch và báo cáo tài chính đáng tin cậy khi quyết định đầu tư. IFRS cung cấp điều này, làm tăng khả năng huy động vốn từ các thị trường tài chính quốc tế.

• Cải thiện hiệu suất hoạt động

Áp dụng IFRS có thể giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về hiệu suất tài chính và hoạt động của mình, thông qua các chuẩn mực so sánh và phân tích tốt hơn.

Thách thức khi áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế tại Việt Nam 

Bên cạnh các lợi ích thì cũng tồn tại các thách thức khi áp dụng IFRS tại Việt Nam.

• Khác biệt về chuẩn mực kế toán

Việt Nam cần điều chỉnh các chuẩn mực kế toán hiện hành để phù hợp với IFRS, đây là quá trình tốn kém và phức tạp.

Doanh nghiệp Việt Nam có thể đã quen với các chuẩn mực kế toán quốc gia và việc chuyển sang IFRS đòi hỏi sự thay đổi trong văn hóa báo cáo và quản lý.

• Thiếu nguồn nhân lực có đủ năng lực

Cần có một lượng lớn kế toán viên và kiểm toán viên được đào tạo và hiểu biết về IFRS, điều này có thể là một thách thức lớn về nguồn lực và thời gian.

• Chi phí chuyển đổi cao

Việc chuyển đổi sang IFRS đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu cao cho việc đào tạo, tư vấn, nâng cấp hệ thống IT và quản lý thay đổi.

• Thay đổi trong quản trị và quy trình nội bộ

Quản trị doanh nghiệp: Cần phải thực hiện nhiều thay đổi trong quản trị và quy trình nội bộ để phù hợp với yêu cầu của IFRS.

Quy trình: Việc áp dụng IFRS có thể yêu cầu thay đổi đáng kể trong quy trình lập báo cáo tài chính và cách thức hoạt động hàng ngày của phòng kế toán.

• Rủi ro khi áp dụng

Do sự phức tạp của IFRS, có khả năng xảy ra hiểu lầm và sai sót trong quá trình áp dụng, dẫn đến rủi ro về mặt pháp lý và tài chính.

Các nhà đầu tư và bên liên quan có thể cần thời gian để thích nghi và chấp nhận các báo cáo tài chính theo IFRS.

• Các vấn đề về pháp lý và quy định

Cần có sự thay đổi và điều chỉnh trong hệ thống pháp lý Việt Nam để hỗ trợ và thúc đẩy việc áp dụng IFRS.

Sự chồng chéo giữa các quy định hiện hành với IFRS cần được xem xét và giải quyết.

Kết luận

Việc nắm vững và áp dụng thành thạo chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế không chỉ giúp doanh nghiệp bạn tuân thủ pháp luật mà còn cải thiện hình ảnh và tăng cường sự tin tưởng từ các nhà đầu tư quốc tế. 

Để không bỏ lỡ cơ hội trong môi trường kinh doanh toàn cầu, hãy liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn và hỗ trợ triển khai IFRS một cách hiệu quả.

Liên hệ ngay JNT Consultancy & Services qua thông tin sau để được tư vấn:

Website: https://jnt.asia/vi/ 

Email: admin@jnt.asia 

Hotline | Zalo | Telegram | Whatsapp: 093 193 6 222

Văn phòng đại diện: 

• Tầng 2, Toà nhà Kim Ánh, Số 1 Ngõ 78 Duy Tân, Quận Cầu Giấy, Hà Nội
• 143 Phía Sau Nguyễn Cư Trinh, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh

Thời gian làm việc: Thứ 2 – Thứ 6 (10:00 – 18:30)